1. Öğrenci ya da Yeni Mezunsan Hiç Başlama

Çok heyecanlıyım. Aklımdaki girişime atılmalı mıyım? Yoksa başarıya giden başka bir yol mu var?

Kepini az önce havaya fırlatmışsın. İçin kıpır kıpır. O kadar ders, final vs derken işte mezun oldun. Çok okuyan, araştıran bir gençsin. Hatta arkadaşlarınla birkaç küçük girişim de kurdun. Pek olmadılar. Ama olsun azimlisin ve şu an taşı sıksam suyunu çıkartırım diye düşünüyorsun.

Aklında bir sürü de fikir var. Bazıları o kadar iyi değil ama birkaç tanesi Facebook ya da Google kadar büyük olabilir. Heyecanlanıyorsun. Sonunda okuldan kurtuldum gerçek hayata atılabileceğim. Hangi fikrimi hayata geçirsem, yatırımcıyı nasıl bulsam, önce fikrimin sunumunu yapayım ama bi’ dakka herkese anlatamam, ya çalarlarsa…

Yukarıdakilerin dışında aklında şunlar da var ve kendini çok haklı hissediyorsun ama çok yanılıyorsun;

• Kurumsal bir firmada etkisiz eleman olarak çalışmak istemiyorum
• Bolca zamanım ve enerjim var, yaşlanınca bunlar olmayacak
• Kurumsallardaki zombiler gibi daha beynim yanmadı, yaratıcılığımın doruklarındayım
• Zaten en iyi öğrenme hata yaparak olur demiyorlar mı? İlk işimi kurayım. Batarsam bana büyük ders, tecrübe olur işte ne güzel

Neden yanıldığını, ne yapman gerektiğini çok basitçe anlatacağım;

• Girişimlerin %90’ının ilk 5 yıl içinde batıyor. Çoğunun nedeni işler planlandığı gibi gitmediğinde, işleri yola sokacak tecrübenin olmaması
• Bir şirket sahibi olmak, o başarı hikayelerinde okuduğun gibi her zaman muhteşem bir his değil, tahmin edemeyeceğin kadar zor ve tüketici
• Şirket sahibi olmak para kazanmak değil, çoğu zaman (özellikle ilk yıllarında) para kaybetmek demek. Bir işe başlayarak kazanabileceğin paraları düşündüğünde, bariz bir fırsat maliyetin var
• Şirketleri zeki yönetiler kurtarmaz. Acı ama gerçek, çoğu zaman yöneticilerinin tanıdığı (network) biri yardım eder. Öğrenci ya da yeni mezunsan böyle işe yarayacak bir tanıdık grubun yok.
• Henüz Rota’da listelenen maddelerin çoğunu yapmayı bilmiyorsun ya da hiçbir fikrin yok. Bu da köpek balıklarının olduğu bir havuza yüzme bilmeden atlamak ve bunun mantıklı olduğunu düşünmek gibi bir şey

Şimdi ne düşündüğünü biliyorum;

Allah kahretsin, nerden okudum bu yazıyı. İçimdeki tüm girişim aşkını öldürdün, siz büyükler hep böylesiniz zaten. Korkak ve hayal kırıcısınız, lanet olsun hepinize

Sakin ol ve okumaya devam et.

Peki, ne yapmalısın? Cevap aslında çok basit.

Önce karşılaşacağın canavarı tanımalısın. Güçlü yanlarını, zayıflıklarını, zevkini, kederini…

Bunu en kolay nasıl yapabilirsin? Canavarın yanında bir yerlerde olarak. Yani önce bir girişimde çalışarak.

Sonraki adımda ne yapmalıyım;

• Türkiye’deki, en çok saygı, sevgi beslediğin, çalışsam kendi kuracağım işle ilgili çok fazla şey öğrenirim dediğin girişimleri listele
• Girişimlerin global olmasına ya da müşterilerinin çok büyük çoğunluğunun yabancı ülkelerden olmasına dikkat et
• Sahiplerini, Twitter, Facebook ya da Linkedin’den bul
• Kısa ve öz bir not hazırla.
  • Kendi cümlelerini ve tarzını seçebilirsin tabi ama özetle şunu söyle; “Yaptığınız işi çok seviyorum. Sizi ve yaptıklarınızı da büyük bir öykünmeyle takip ediyorum. Eğer bana bir fırsat verirseniz, sizi mahcup etmeyeceğim“
• Bazıları seni görüşmeye çağıracak. Görüşmede maaşla alakalı o malum soruya “Amacım öğrenmek. Siz neyi uygun görürseniz” demelisin.
• Her girişimde 6 ay çalışman kafi. Seçeceğin yeni girişimin tamamen farklı bir pazarda, farklı bir iş modeliyle çalışıyor olmasına dikkat et.
• İki yıl boyunca 4 farklı girişimde çalıştığında, birçoklarının onlarca yıl kurumsalda çalışıp edinemediği tecrübeyi edineceksin.
• 2 yılın sonunda Anafikir.com’a gel ve Rota’da anlamadığın, bilmediğin bir madde kalmış mı kontrol et. Varsa yeni bir girişim seç. Yoksa; hazırsın.
• Girişime mi hazırsın? Hayır. Uzmanlaşmaya hazırsın. Eğer uzmanlaşmak istediğin bir alan aklında oluştuysa onu yapan bir firma bul ve orda 5-10 yıl çalış.

Girişimlerde geçirdiğin günleri stajermiş gibi geçirme. Her işin ucundan tut. Bilen, deneyimli abiler ve ablalar kazan. Onların üzerinden yük al, işe yara.

Sonraki yıllarda o abi ve ablaların çok yararını göreceksin.

Uzmanlaşma yılların senin kuracağın girişimin temelini çok iyi atmış olacak. Uzmanı olduğun iş için birçok yatırımcı sana evet demeye daha hazır olacak.

Özetle girişim kurmak yeni mezun ya da öğrenci işi değil. Kim böyle olduğunu söylüyorsa sizi uçuruma doğru itiyor. Girişimcinin hayatı, teknoloji sitelerinde mutlu haberlerini gördüğünüz gibi değil. Aynen gerçek hayatınızla Instagram’daki profiliniz arasındaki uçurum kadar büyük farklar var.

Gerçekçi olmak ve girişim riskini azaltmak için bu yol (uzun gibi gözükse de) sizin için en kısa yol emin olun.